جعبه دنده حلزونی میتوان یکی از پرکابردترین جعبه دنده های مورد استفاده در صنعت دانست و به دلیل برخورداری از ساختار ساده، عمر مکانیکی طولانی، عملکرد بیصدا و قیمت ارزان یکی از پرفروش تجهیزات مکانیکی در بازار است. به طور کلی یکی از پرکاربرد ترین کاهنده های سرعت و افزایش قدرت، جعبه دنده حلزونی می باشد. این گیربکس حلزونی به دلیل صدای کم و اندازه کوچک و راندمان کاری بالا یکی از پر استفاده ترین گیربکس ها می باشد
این وسیله که به (جعبه دنده ۹۰) درجه نیز مشهور است، دارای یک چرخ دنده و یک ماردون است. از آنجایی که نسل اولیه این گیربکسهای به صورت نیم دایرهای بودند، ظاهری شبیه به حلزون داشتند و دلیل نام گذاری آنها، همین موضوع است. (لازم به ذکر است که همچنان برخی از شرکتها با همان شمایل گیربکسها حلزونی را تولید میکنند)
گیربکس حلزونی با نام انگلیسی Worm Gearbox امکان متصل شدن به انواع الکتروموتور را دارد. به ترکیب این دو تجهیز، الکتروگیربکس حلزونی گفته میشود و در مصارف صنعتی که احتیاج به بالا یا پایین آوردن یک شیء سنگین وجود دارد، بسیار پرکاربرد است. زیرا این تجهیزات با کاهش دور و بالا بردن گشتاور به قدرت تجهیزات روتاری به میزان قابل توجهی میافزایند.
از جمله کاربردهای گیربکس حلزونی میتوان به بالابرهای صنعتی، میکسرها، ماشین آلات داروسازی، نوار نقالهها و ماشین آلات صنعت چوب اشاره کرد. در ادامه این مطلب به بررسی کامل ساختار گیربکس حلزونی، نحوه عملکرد آن، مزایا و معایب و کلیه اطلاعات مورد نیاز جهت خرید یک گیربکس مناسب میپردازیم.
معادل فارسی واژه گیربکس (Gearbox)، جعبه دنده است. جعبه دنده پرکاربردترین تجهیز مکانیکی مورد استفاده در جهان است که وظیفهی اصلی آن انتقال نیرو است. گیربکسها مجموعهای متشکل از تعدادی چرخ دنده، ماردون، شفت و دیگر اجزای انتقال نیرو هستند.این تجهیز مکانیکی به انواع مختلفی از جمله گیربکس حلزونی، هلیکال، صنعتی، خورشیدی، اتوماتیک و دستی تقسیم میشوند که هر یک کاربرد بهخصوصی دارند.
جعبه دنده حلزونی به صورت عمده به دو دسته تقسیم می شوند:
گیربکس های کتابی یا NMRV
گیربکس های WPKA
گیربکس حلزونی NMRV:
جعبه دنده حلزونی به سبب ویژگی های خاص خود , کاربرد های خاص خود را دارد. از جمله این کاربرد ها می توان به ماشین آلات و بالابرهای ساختمانی ، دمنده ها و هواکش ها ، دیزل ژنراتورها ، سیستم های انتقال مواد ، معادن و حفر چاه ، کانوایرها ، نوار نقاله ، کمپرسورها ، ماشین آلات تراش ، نانوایی ها ، آسیاب ها ، میکسرها ، صنایع کاشی و سرامیک ، صنایع بسته بندی و شیشه پر کنی ، صنایع غذایی و بسیاری از موارد دیگر اشاره کرد. از انواع برندهای گیربکس حلزونی می توان به SEW، Yilmaz، Transtecno، Bonfiglioli، Motovario، Rossi و Siti اشاره کرد.
گیربکس حلزونی WPKA:
گیربکس حلزونی سری WP در تیپ ها و نسبت تبدیل های مختلفی از ۷ تا ۱۰۰ تولید می شود که با ترکیب آن ها می توان به نسبت های متنوع تری دست یافت. این سری از گیربکس های حلزونی یکی از پر مصرف ترین و پر فروش ترین گیربکس های صنعتی است که یکی از مهم ترین دلایل آن انعطاف پذیری بالا برای نصب در موقعیت های مختلف می باشد. سری WP گیربکس های صنعتی حلزونی بدنه ای چدنی و دنده ای برنجی دارد که با استفاده از بهترین آلیاژ ها و پیشرفته ترین تجهیزات تولید شده اند. این نوع از گیربکس های صنعتی در تیپ های ۳۰ , ۴۹ , ۶۳ , ۸۶ , ۱۱۰ , ۱۳۰ , ۱۵۰ , ۱۸۵ , ۲۱۰ و ۲۵۰ تولید می شود که می توان با ترکیب تیپ های مختلف به نسبت تبدیل های بالایی تا ۱۰۰۰۰ دست پیدا کرد.